ڕێنمایی کۆتایی بۆ ترشیات لە سەرانسەری جیهان

ڕێنمایی کۆتایی بۆ ترشیات لە سەرانسەری جیهان

لە داهاتی پەروەردە و خواردنەوەی گەشتیارانەدا، ترشی نەک تەنها بەشێکە لە خواردنەوە، بەڵکو بەرگیەکی گەورەی کەلتوور و ڕەوشی ژیانی گەلەکانە. ئەم بابەتە بەپەراوی بە شێوەیەکی فەرمی نووسراوە، بە شێوەیەکی پڕ ڕوون و ڕەوشن، بۆ ئەو کەسانەی دەتەوێت زانیارییەکی ورد و بەورد لەسەر ترشیات بدۆزنەوە بۆ خواردن یان فرۆشتن.

مێژووی ترشیات لە جیهاندا

ترشی بە شێوەیەکی باستانی، بەکاردێت بۆ پاراستنی خواردن لە کاتی ماوە درێژدا. مێژووی ترشیەکان گەڕاوەتەوە بۆ زمانە باستانیەکان و ڕووتەکانی چین، میسوپۆتامیا، و هێندستان. لە هەموو ئەم ڕووتانەدا، ترشی بە شێوەیەکی کارا بۆ پاراستنی خۆراک بەکاردەهات.

هەندستان بڕوانامەیەکی توخمە بۆ ترشی کردنەوەی سبزی و میوەی تەندروستەکان دروست کردووە. لە ئێران و عێراق، بە تایبەتی لە ناحیەکانی کوردستان، ترشی بۆ بەرهەم هێنانی تەمەنی گوێزان، جەستە و نێرەخۆراکێتییەکان بەرز دەکات.

جۆرەکانی ترشی بە پەیوەندیدانی وڵاتە جیهانییەکان

١. ترشی کوردی

ترشی کوردی بە ناوبانگە و ڕەنگە گوناگونەکانی ناسراوە. بە شێوەیەکی تایبەتی تێدایە:

• ترشی باذنجان بە سێبێی سور

• ترشی لە مەسیح و بادەمجانە گەورەکان

• ترشی فلفڵ و سیر

بەکارهێنانی سێبە سۆر، سیر، سێرکه و نمک، ئەم ترشییە دەکات بە تەندروستی و دڵخۆشی لە هەر مەزگینی خواردنێک.

٢. ترشی هەندی (Pickle)

ئەنجیرا و ئەلفی ترشیی هەندستان بە توندی و خۆشبوویی ناسیراوە. بەکارهێنانی زەعفەران، کاری، و هەرچ زۆرێکی تری تابلە، ترشیی هەندستان دەکات بە شتێک خۆرایی و بەناوبانگ.

٣. ترشی کۆریا (Kimchi)

Kimchi یەکێکە لە باڵاوی خواردنە تەندروستەکان. درووست دەکرێت بە:

• بەرگی کەڵەم

• سیر و سێرکه

• فلفڵی سۆر و تابلەی سامبوک

ئەو ترشییەی کۆریاییە دەربڕینی ئەنتیۆکسیدانە و بە کاریگەرییەکی زۆر لە پاراستنی هەرسەروشت.

٤. ترشی ئیتاڵی (Giardiniera)

Giardiniera لە یەکەم خواردنە گەرمییەکانی ئیتاڵیا و شیکاگۆی ئەمریکادا بەکارده‌هێنرێت. پارچە سبزییە ساردەکان لەسەر بنەمای:

• زەیت و سێرکه

• گەجەر، فلفڵ، و کاڵیفلاور

• فەرمی و نازناز

ناساندنی بەرزترین خۆراکە ترشییەکان

سەرنجە سەرەکیەکان بۆ هەڵبژاردنی ترشی باش

• شەفافیی قاوە و قەبارەی ترشی: ترشییەکی باش دەبێت تەمیز و نەهەڵدەربوو بێت.

• ڕەنگی سەرشتیداوی: نەبێت پەس بووبێت، یان ڕەنگی دەستکاری کراو.

• تۆزەی تابلە و بەشەکان: ئەگەر خۆراکە دەربڕاوەکان نەبن، ترشی زۆر بە فەرمی نایە.

ووشەیەکی وەرگرتنەوەی بەرهەمەکانی ترشی

ڕەشنوسیی ترشی گەورە

• فەرمی: ترشیی فەرمی خواردنی گەشتیارانەیە.

• شوێنەوار: ترشیی ناوخۆیی و پەروەردەیی.

• تاڵە: وەکو پێشکەشەی پێشووتری خواردن.

چۆن ترشی درووست بکەین؟ (هەنگاوە بە هەنگاو)

ئامادەکردنی شت و کەلوپەلی پێویست

• سبزی و میوەی تازە (کەڵەم، باذنجان، زەیت، گەجەر)

• سێرکه (سێبە سۆر یان سپی)

• سیر و فلفڵی سۆر

• تابلەی تەندروست (کاری، زەعفەران، کەروێ)

هەنگاوەکان

1. پاککردن و خاوێنکردنی سبزییەکان

2. برینی بە قەبارەیەکی یەکسان

3. دانانی بە شیشەی پەراستنی خۆراک

4. زیادکردنی سێرکه، نمک، و تابلەکان

5. دابەزاندنی تەنیشتەکانی شیشە و گرتنی لە شوێنی تاریک بۆ ٧-١٥ ڕۆژ

تەندروستی و سوودی ترشی

ترشیان تەنها نایەن بە سەر سەعدە، بەڵکو:

• ئەرێنی دەڕووین دەکەن

• پاراستنی دڵ و مەعدە دەکەن

• بەرز دەکەنەوە ڕاگەیی مەیکروبی لە جەستە

ترشی بە شێوەیەکی بازاڕی

بەهۆی داواکارییەکی بەرز، ترشی بە بازرگانی شێوەیەکی بەسود گەشەپێدابووە:

• فرۆشتنی ترشی لە فێسبووک و ئینستاگرام

• بارکردن بۆ دەرەوەی وڵات

• داشکاندن بۆ کافەکان، خواردنگاکان، و بەکارهێنەران

وەسفەی ترشییە جیهانییەکان

ناو	شوێن	تووشبووی تابلە	پێکەوەی سبزی
ترشی کوردی	کوردستان	نمک، سیر، سێبە سۆر	باذنجان، سیر
Kimchi	کۆریا	فلفڵی سۆر، سیر	کەڵەم
Giardiniera	ئیتاڵیا	زەیت، سێرکه	گەجەر، کاڵیفلاور
Achar	هەندستان	زەعفەران، کاری	ئەلفی تر، لیمۆ

سەرچاوەیەکی خەریکی ترشی لە ماڵیدا

ئاسانترین ڕێگای دروستکردن

• بەکاربردنی کابینەی خاوێنکردن

• هەڵگرتنی شیشەی پەراستنی ترشی بۆ ماوەیەکی درێژ

• دابینکردنی سبزیی تازە لە بازارە تایبەتیەکان

 ئەم ترشیانە جیهان بەرز دەکەن

ترشیان بەرزتر دەکەن ڕووح، تەن، و خواردنی ڕۆژانەمان. بە پەیوەندیدانی جۆر و ڕەنگی کەلتووری گەورە، دەتوانرێت ترشی نەک تەنها خواردنێک، بەڵکو بەشێک لە ژیانی ڕۆژانەمان بێت.

بۆ ئەوەی تۆش بتوانیت خواردنێکی تەندروست، نایاب، و بەئەرک بۆ ماڵ و کەسایەتیەکەت بپارێزیت، هەروەها بەرزترین جۆری ترشی دەستنیشان بکە و بە پێی پێداویستیی گەستەکانت پێکبهێنە.